Aktywność Fizyczna- lekarstwo XXI wieku

Wyobraźmy sobie sytuację. Jest lato, na podwórku biegają za piłką chłopcy, dziewczynki skaczą w gumę( albo i też ciupią w piłę) . Inni zjeżdżają na zjeżdżalniach, huśtają się, bawią w chowanego. Jeżdżą na rolkach i rowerach. Starsze dziewczyny spacerują w parku, a za nimi idzie wianuszek chłopców- tak niby przypadkiem. Znacie to skądś?

Ja tak :) bo dokładnie tak  wyglądało moje dzieciństwo. Kiedy przychodził okres wiosenny, zaraz po przyjściu ze szkoły, szybko odrabiało się lekcję, żeby później mieć „wolne”- czyli móc spędzać czas z kolegami i koleżankami „na polu”. Budowało się bazy, prowadziło szpitale polowe dla mrówek, na trzepakach robiło się najróżniejsze figury.

Nawet kiedy była zima i temperatura spadała do -20 stopni, to nam to nie przeszkadzało, żeby zjeżdżać na workach z sianem z największych górek w okolicy.

Pamiętam, że niedaleko mojego domu przez 12 miesięcy w roku stała ogromna kałuża, która była do kostek wypełniona wodą- zawsze. Kiedy przychodziła wiosna, było to dla nas największe centrum obserwacji przyrody- nie było miejsca w całej okolicy, w którym można było znaleźć więcej kijanek, a zimną- kiedy zamarzała- było to dla nas najlepsze lodowisko i wraz z kolegami i koleżankami całymi dniami jeździliśmy na łyżwach, marząc o tym, że kiedyś zostaniemy sławnymi łyżwiarkami lub hokeistami.

Niestety dziś wygląda to troszkę inaczej, boiska często są puste, a trzepaki służą jedynie do trzepania dywanów… podwórka stają się puste.

 

Aktualnie w naszym społeczeństwie panuje moda na zdrowe żywienie, co oczywiście się bardzo chwali. Zamieniamy cukier na jego lepsze zamienniki ( o ile takie są:) ) , spożywamy więcej warzyw, robimy 5 warstwowe koktajle, fit desery i w ogóle, cud miód ;) A czy pamiętamy o aktywności fizycznej ?

Ja sama ćwiczę przed telewizorem wraz z naszą narodową trenerką Ewą Ch. I zawsze jak już wykonuję setny przysiad i czuję, że już mięśnie odmawiają mi posłuszeństwa( ale E. mówi, żeby się nie poddawać ) :) , wyświetla się na ekranie informacja, PAMIĘTAJ O ZDROWEJ ZBILANSOWANEJ DIECIE….

Super, że Ewa o tym pisze. A ja zapytam w drugą stronę, czy kiedy dbacie o zdrowe, zbilansowane posiłki dla siebie i swojej rodziny pamiętacie również o aktywności fizycznej ?

 

Dzisiejszy artykuł ma Was zachęcić do tego, aby aktywność fizyczna stała się dla Was tak ważna jak ważne jest zdrowe jedzenie, żeby była traktowana na równo z jedzeniem jaki i  innymi potrzebami- ponieważ połączenie zdrowego żywienia z aktywnością fizyczną i higieną snu- to dla organizmu mega petarda, która podnosi nasz system odporności na najwyższy poziom. Zaczynamy.

 

W latach siedemdziesiątych powstał raport Marca Lalonde`a, z którego się można dowiedzieć, że za nasze zdrowie odpowiada w 50 % nasz styl życia. Rozumiecie? 50% - to strasznie dużo. W tych 50% zawierają się nasze codzienne wybory, na które mamy wpływ tylko my.

Zobaczcie, czynniki genetyczne, na które tak często się powołujemy, że to one są winowajcą wszystkiego - to tylko 16 %. To znaczy, że genetycznie możemy być obciążeni różnymi schorzeniami ale nasz styl życia może spowodować, że dana jednostka chorobowa u nas wystąpi lub nie !

 

 

 

 

Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie czy aktywność fizyczna ma wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworów?

Okazuje się, że z pełną odpowiedzialnością można powiedzieć, że tak. Przynajmniej w przypadku raka piersi, jelita grubego, raka błony śluzowej macicy. Prawdopodobnie również w przypadku raka prostaty i raka płuc.

Większość badań potwierdza ochronną rolę aktywności fizycznej, pod warunkiem, że jest podejmowana regularnie. W zależności od rodzaju nowotworu aktywność fizyczna zmniejsza zapadalność od 20-50%. Dlaczego tak się dzieje?

• Regularny wysiłek fizyczny wpływa pozytywnie na nasz układ immunologiczny. Wzrasta liczba komórek , w szczególności komórek NK ( Natural killer)0 150-300% ! i cytotoksycznych limfocytów T od 50-100%. Te komórki odpowiedzialne są za ochronę naszego organizmu przed patogenami, ale również przed naszymi komórkami, które ulegają przemianie nowotworowej.
• Udowodniono, że aktywność fizyczna zmniejsza aktywność białka C-reaktywnego (CRP).Kiedy CRP utrzymuje się stale na wysokim poziomie to znaczy, że w organizmie występuje stan zapalny. Niestety, czynniki zapalne obecne z środowisku nowotworu ułatwiają proliferację i migrację komórek nowotworowych!
• W przypadku raka piersi mechanizm aktywności fizycznej wpływa na obniżenie hormonów płciowych w organizmie. Estrogeny działają na gruczoł piersiowy mitogennie, stymulują proliferację.  
• Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia otyłości i zespołów metabolicznych. Widomo powszechnie, że oba  te schorzenia zwiększają ryzyko zachorowania przede wszystkim na raka jelita grubego, pęcherzyka żółciowego oraz nowotworów hormonozależnych: raka piersi, endometrium, jajnika, gruczołu krokowego i tarczycy.
• Dodatkowo aktywność fizyczna przyspiesza perystaltykę, co skraca czas przebywania masy kałowej w jelicie, zmniejsza więc ekspozycję na kancerogeny zawarte w pokarmach.

 

 

W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia o tym, że aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko NAWROTU  choroby nowotworowej w przypadku raka piersi i raka jelita grubego ( prawdopodobnie innych nowotworów również w tym raka prostaty) . Badania prospektywne pokazują, że aktywność fizyczna u kobiet po diagnozie nowotworu zmniejsza ryzyko zgonu o 20-50 %. Podobna zależność występuje przypadku raka jelita grubego. Wnioski z badań wskazują, że 5 letni okres przeżycia po diagnozie był zdecydowanie większy o osób aktynie uprawiających sport w porównaniu do osób nieaktywnych ( 71% : 57%)

 

Dodatkowo Aktywność Fizyczna wpływa na:

• Prawidłowe funkcjonowanie narządów, gruczołów dokrewnych, gospodarki hormonalnej i enzymatycznej

 

• Zwiększa odporność organizmu

 

 

• Usprawnia procesy oddychania, dzięki czemu zwiększa się nasza wydolność i wytrzymałość organizmu

 

• Zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę, zmniejsza tym samym ryzyko wystąpienia insulinooporności i cukrzycy typu 2 ( nie ma możliwości, aby leczyć pacjenta, który cierpi na insulinooporność bez codziennej aktywności fizycznej!!!)
• Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na mineralizację kośćca; zapobiega i koryguje wady postawy u dzieci, wzmacnia stawy, zwiększa przekrój i objętość włókien mięśniowych.

 

• Wykazano, że aktywność fizyczna powodująca wydatek energetyczny powyżej 1000 kcal/ tydzień  Wiąże się z 30% redukcją umieralności ogółem.

 

• Wpływa na poprawę samopoczucia fizycznego ale i psychicznego!  Zauważono, że osoby które systematycznie uprawiają sport są mniej drażliwe, zmęczone i senne.

 

Szczególnie ważna jest aktywność w przypadku dzieci. We wczesnym okresie dziecko charakteryzuje się dużym tempem rozwoju motorycznego. Każde małe dziecko ma ogromną potrzebę ruchu, co związana jest z niedojrzałością układu nerwowego, w szczególności z niezakończonym procesem mielinizacji.

Dodatkowo aktywność pomaga rozładować dzieciom napięcie i nadmierną energię- nie jesteśmy w stanie tego zrobić przed komputerem.

 

• Zwiększa zdolność adaptacyjną organizmu dziecka do zmieniających się warunków życia: klimatu, temperatury, wilgotności, ciśnienia.
• Ruch ma korzystny wpływ poprzez wyrównanie niekorzystnych bodźców takich jak tablet , telewizja, telefony komórkowe. Pozwala pobudzić organizm, ożywić go. Przywraca prawidłową równowagę tak niezbędną dla prawidłowego rozwoju rozwijającego się organizmu.

 

• Ruch ma wpływ nie tylko na rozwój mięśni, ale poprawia kondycję mózgu! Usprawnia procesy uczenia się, pozwala doświadczyć przestrzeni, koordynację wzrokowo- ruchową, wyostrza zmysł wzroku i słuchu. Dzieci uczą się pracy zespołowej- co pozwala im na zdobycie umiejętności społecznych- jak współzawodnictwo, radzenie sobie ze stresem i emocjami, z porażką i sukcesem, jak rozwiązywać konflikty w grupie.

 

 

Aktualna piramida zdrowego żywienia doceniła wartość aktywności fizycznej, umieszczając ją w swojej podstawie! Codzienna aktywność w szkole i poza nią zapewni naszemu dziecku dobrą kondycję fizyczną, sprawność umysłową oraz wpłynie na prawidłową sylwetkę i atrakcyjny wygląd. Zwiększenie aktywność POWYŻEJ 60 minut dziennie przynosi dodatkowo korzyści zdrowotne. (IŻŻ)

W ostatnim czasie otyłość stała się po prostu epidemią, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych.

Zapobieganie otyłości w populacji dzieci i młodzieży jest jednym z priorytetowych obszarów działań zaproponowanych w Europejskiej Strategii dla Zdrowia Dzieci i Młodzieży, ale żadne działania nie są w stanie pomóc naszym dzieciom jeśli My nie będziemy przykładem dla naszych podopiecznych.

Aktywujmy nasze dzieci, spędzajmy razem aktywnie czas na podwórku, korzystajmy z miejskich basenów, ścieżek rowerowych, spacerujmy!

Mam nadzieję, że pomogłam Ci dostrzec korzyści z aktywności fizycznej, że będzie dla Ciebie tak ważna jak zdrowy i pełnowartościowy posiłek dla Twojego dziecka.

Ja tymczasem zmykam, aby co nie co poćwiczyć ;)

 

Bibliografia

Aktywność fizyczna a nowotwory dr hab. n.med. Maria Litwiniuk

Effects of Different Doses of Physical Activity on C-Reactive Protein Among Women

Laura K. Stewart,

Physical activity and all- cause mortality. What is the dose- response relation? Med. sci. sports exerc.2001

AKtywność fizyczna w dzieciństwie i młodości prof. dr hab med. Barbara Woynarowska