Insulinooporność polega na zaburzeniu homeostazy glukozy poprzez zmniejszenie wrażliwości tkanek docelowych (komórki mięśniowe, tłuszczowe i wątrobowe) na insulinę, pomimo że jej stężenie w surowicy krwi jest prawidłowe.
Oporność na insulinę powstaje w wyniku działania czynników genetycznych oraz środowiskowych. Znaczący wpływ ma również otyłość i okres dojrzewania płciowego. Fizjologicznie, dzieci będące w fazie przedpokwitaniowej, mają wyższą wrażliwość na insulinę. Następnie obserwuje się rozwój insulinooporności pokwitaniowej, natomiast pod koniec okresu dojrzewania dochodzi do zwiększenia insulinowrażliwości, jednakże nie do poziomu sprzed okresu dojrzewania. Dojrzewanie to również istotny okres dla przyrostu otłuszczenia ogólnego oraz rozlokowania tkanki tłuszczowej w organizmie. Tkanka tłuszczowa jest miejscem syntezy aktywnych biologicznie adipocytokin, których stężenie zmienia się w okresie dojrzewania, co sprzyja powstawaniu fizjologicznej insulinooporności. Niestety, wisceralne gromadzenie tkanki tłuszczowej występujące w wieku rozwojowym jest ważnym bodźcem sprzyjającym rozwojowi zespołu metabolicznego.
Współistnienie otyłości oraz insulinooporności prowadzi do hiperglikemii oraz rozwoju jawnej cukrzycy typu 2.
Nadwaga i otyłość zaburza funkcje metaboliczne, przyczyniając się do powstawania stanu zapalnego w tkance tłuszczowej oraz w innych narządach, co ostatecznie prowadzi do nagromadzenia tłuszczu w innych niż tkanka tłuszczowa narządach i tkankach. Nasilona lipoliza przyczynia się do wzrostu stężenia we krwi triacylogliceroli (TG) oraz wolnych kwasów tłuszczowych. Powoduje również rozwój przewlekłej reakcji zapalnej, ponieważ powstająca otyłość uruchamia kaskadę czynników prozapalnych. Wzrost stężenia insuliny we krwi stymuluje także resorpcję zwrotną sodu w kanaliku bliższym nefronu, wywołując tym samym wzrost stężenia sodu w surowicy krwi, co predestynuje do rozwoju nadciśnienia tętniczego.
Zjawisko insulinooporności często związane jest ze stosowaniem nieodpowiednio zbilansowanej diety, przy równoczesnej niskiej aktywności fizycznej.
Jak uchronić młodego człowieka przed insulinoopornością?
Podsumowując, występujące u otyłych dzieci powikłania metaboliczne mogą być obecne już w okresie przedpokwitaniowym, ale grupą szczególnie zagrożoną są dzieci w wieku dojrzewania. Nadwaga, czy otyłość mogą jeszcze bardziej nasilać fizjologiczną insulinooporność i prowadzić do licznych powikłań metabolicznych. Rogowacenie ciemne (charakterystyczne brązowe przebarwienia i brodawkowate rozrosty naskórka na skórze karku, pod pachami i pachwinami) może być istotnym markerem insulinooporności. Ale o tym już w innym artykule :)
Bibliografia:
Witamy Was. Tu Ania i Kasia, i to my tworzymy tę stronę. Pasjonuje nas medycyna żywieniowa, głównie żywienie dziecka w zdrowiu i chorobie. Kochamy dzieci i chcemy dla nich jak najlepiej i jak najzdrowiej. Stąd też dzielimy się z wami wiedzą zdobytą podczas studiów z zakresu dietetyki pediatrycznej. Interesuje nas tylko najnowsza i sprawdzona wiedza oparta na faktach. Staramy się być na bieżąco z postępem nauk medycznych, a nasze artykuły piszemy zgodnie z tzw. 'evidence-based medicine'. Skupiamy się na przekazywaniu rzetelnej wiedzy, zdrowych, rozsądnych dietach, zapobiegających alergiom, chorobom autoimmunizacyjnym, onkologicznym, czy tak powszechnym chorobom metabolicznym. Pomagamy rodzicom zrozumieć, jak poprzez prawidłowe odżywianie można zapewnić dzieciom zdrowe dorastanie, zwiększyć odporność, wpłynąć na prawidłowy rozwój intelektualny i fizyczny. Dziecko zasługuje na szczęśliwą przyszłość, którą przede wszystkim daje zdrowie, a MY chcemy wam w tym pomóc. Zostańcie z nam na dłużej. Zapraszamy również do naszej poradni online.