Witamina D

Witaminą D nazywamy trzy związki należące do steroidów, wykazujące właściwości przeciwkrzywiczne. Są to: cholekalcyferol (witamina D3)-która jest syntezowana w skórze zwierząt i człowieka, ergokalcyferol – D2 ( występująca w roślinach i ich przetworach) i D1 (obecna głownie w tranie).  Organizm ludzki syntezuje cholekalcyferol z prowitaminy pod wpływem promieni nadfioletowych. Czynna forma witaminy D przenoszona jest do różnych narządów ( najwięcej do wątroby), gdzie jest odkładana i magazynowana nawet na kilkanaście tygodni. Witamina D spełnia w naszym organiźmie ważne funkcje:
wzmaga resorbcję wapnia i fosforu w przewodzie pokarmowym- kalcytriol( aktywna postać witaminy D) to transporter dla wapnia-przenosi go przez ściany jelit do naszego krwioobiegu. Jeśli w naszym organiźmie poziom witaminy D jest na odpowidnim poziomie to cały ten proces zachodzi prawidłowo- w przypadku, gdy witaminy jest za mało-  proces ten znacznie spowalnia ..a nawet ulega zahamowaniu! I choćbyśmy zalewali się mlekiem i zajadali makiem ( tak! Mak ma ogromne ilości wapnia! :) )to na nic nam się to zda, ponieważ zabraknie właśnie tego małego "taksówkarza" , który przetransportuje nam wapno do krwi.
Wzmacnia nasz układ immunologiczny. Wpływa na wydzielanie parathormonu wytwarzanego przez gruczoły przytarczyczne. Jest to witamina o charakterze hormonalnym, ponieważ jej działanie w wielu procesach zachodzących w organiźmie podobne jest do działąnia hormonów steroidowych
jest niezbędna w procesie mineralizacji kości
A co jeśli mamy jej za mało ? U niemowląt i małych dzieci powoduje krzywicę. U kobiet karmiących odwapnienie i zmiękczenie kości (osteomalację), uważa się, że niedobór  witaminy D jest czynnikiem występowania chorób autoimmunologiczych,  nadmiernych zakażeń dróg oddechowych, chorób nerwowo- mięśniowych, raka, syndromu suchego oka, nasilenie resorpcji tkanki kostnej, zmniejszenie tworzenia nowej kości, zmniejszenie produkcji macierzy kostnej, obniżenie mineralizacji i zmniejszenie odporności mechanicznej tkanki kostnej.

W takim razie skąs czerpać tak cenną dla nas witaminę?
Odpowiedź wydaje się być prosta- SŁOŃCE ! :) To najlepsze źrodło tej witaminy, ponieważ wystarczy 20-30 minut spędzonych na słońcu ( najlepiej w bikini :) )aby pokryć w 90% zapotrzebowanie na witaminę D. Sprawa zaczyna się komplikować jeśli spojrzymy na nasz styl życia. Większość dnia, my i nasze dzieci spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach, smarujemy dzieci filtrami z obawy przed poparzeniami i nowotworami skóry ( co jest oczywiście uzasadnione).  Oprócz tego, słoneczna pogoda w naszej szerokości geograficznej nie występuje stale. Witamina D więc w ten sposób, może być wytwarzana mniej więcej od kwietnia do września. Przez resztę roku synteza witaminyD w skórze prawie wogóle nie zachodzi. Zmagazynowany w tkance tłuszczowej zapas wystarcza na około 2 miesiące.
Drugim źródłem witaminy D jest to co jemy. W racji pokarmowej, głównym źródłem witaminy D są produkty nabiałowe: jaja, masło, ser, mleko. Najwięcej jej zawierają tłuszcze rybie oraz ssaków morskich. Znaczne ilości znajdziemy też w wątrobie, a także margarynach i mlekach modyfikowanych dla niemowląt wzbogacanych w ten składnik. Źródłem witamin D są także drożdże i grzyby :)
Jednak to wszystko może się okazać za mało, stąd tak bardzo popularna ostatnio jest suplementacja witaminy D. Uważam, że to jedna z niewielu witamin, które warto suplementować, jednak należy pamiętać o zdrowym rozsądku, bo podobnie jak w przypadku witaminy C- przedawkowanie witaminy D również ma swoje skutki uboczne. Dawkowanie witaminy D w końskich dawkach ma swoich zwolenników w internecie- nie zamierzam z tym dyskutkować, bo zwolenników tej teorii i tak nie byłabym w stanie przekonać, że są wbłędzie. Powołują się oni na liczne badania, jednak ja osobiście nie znalazłam ani jednego, który byłby dla mnie wartościowy. Próbując zrozumieć tą całą teorie wysokich dawek zakupiłam nawet książkę osoby promującej tego typu rozwiązania- ale ta również nie przekonała mnie. Jakiś czas temu głośna była historia pacjenta z Częstochowy, który skarżył w sądzie swojego dietetyka, z powodu właśnie przedawkowania witaminą D.  Dość głęboko poruszaliśmy na Uczelni ten temat.
Jakie są objawy przedawkowania witaminy D:
Stwierdza się brak apetytu, wymioty, zaparcia, słaby przyrost masy ciała, zaburzenia neurologiczne,obniżone napięcie mięśniowe, ,wielomocz, wzożone pragnienie, powiększenie śledziony i wątroby. W zaawansowanej fazie może wystąpić kamica układu moczowego aż do zwapnienia nerek ( związana z wydalaniem dużej ilości wapnia z moczem) oraz zwapnienie tkanek miękkicb. Ponadto stwierdza się zmiany w układzie kostnym pod postacią uogólnionej demineralizacji kośćca.
W jaki więc sposób dawkować witaminę D? Oto aktualne wytyczne
Noworodki i niemowlęta (0–12 miesięcy):
Bez względu na sposób karmienia (karmienie piersią i/lub mleko modyfikowane) zalecana jest suplementacja witaminy D od pierwszych dni życia.
a) od urodzenia do 6. miesiąca życia:
– niemowlęta karmione piersią – dawką 400 IU/dobę (10,0 µg/dobę)
– niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym powinny otrzymać dawkę 400 IU/dobę (10,0 µg/dobę) łącznie z diety oraz suplementów
b) między 6. a 12. miesiącem życia dawka 400–600 IU/dobę (10,0–15,0 µg/dobę) w zależności od dobowej dawki witaminy D dostarczanej z pokarmem
c) noworodki urodzone przedwcześnie są szczególnie narażone na niedobór witaminy D i powinny otrzymywać suplementację od pierwszych dni życia (kiedy tylko będzie możliwe żywienie dojelitowe) w dawce 400–800 IU/dobę (10–20 µg/dobę) do momentu osiągnięcia skorygowanego wieku 40. tygodnia ciąży. Po tym okresie zaleca się dawki jak u niemowląt donoszonych.
 Dzieci i nastolatki (1–18 lat):
a) dawka 600–1000 IU/dobę (15,0–25,0 µg/dobę) zależne od masy ciała w okresie od września do kwietnia lub przez cały rok, jeśli synteza skórna jest niewystarczająca
b) dzieci i nastolatki z otyłością (>90 centyla dla wieku i płci według lokalnych danych dla danego kraju) stanowią grupę ryzyka niedoboru witaminy D; zaleca się suplementację 1200–2000 IU/dobę (30–50 µg/dobę) zależnie od stopnia otyłości w okresie od września do kwietnia lub przez cały rok, jeśli synteza skórna jest niewystarczająca.

Ja osobiście polecam suplementację witaminy D,zarówno u dzieci jak i dorosłych. Jak to się mówi
" Czym skorupka nasiąknie za młodu..." można by dokończyć -  na starość będzie mieć mocne kości :)

*Post ma charakter informacyjny i opart jest na faktach naukowych.
-
-EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA): Scientific opinion on the tolerable upper intake level of vitamin D. EFSA JournalPractical guidelines for the supplementation of vitamin D and the treatment of deficits in Central Europe
        -Vitamin D and cardiovascular disease: is the evidence solid? Ibhar Al Mheid, Riyaz S. Patel
-Hypervitaminosis D associated with a vitamin D dispensing error.
-Vitamin D and cancer
-Serum 25-Hydroxyvitamin D Levels and Risk of Multiple Sclerosis
-Ocena zawartości witaminy d w całodziennych racjach pokarmowych dorosłych Polaków
-Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D.
-Systematic Review of the Relationship between Vitamin D and Parkinson’s Disease.
-Dietary Intake of Menaquinone Is Associated with a Reduced Risk of Coronary Heart Disease: The Rotterdam Study